’t Zaat Hermenieke 1

De mens is een verhalenverteller. Verhalen vertellen is een van de oudste vormen van communicatie tussen mensen. Het is begonnen rond het kampvuur, het is begonnen in de koude, vochtige en aardedonkere grotten verlicht met fakkels.

Verhalen vertellen is mijn passie, of dit nu gebeurt rond een vuurtje, via een wandeling door de stad, door een lezing of in een boek. Het doel is verbondenheid tussen mensen met of zonder een drankje erbij. Dit verhaal gaat over carnaval, bier of koffiedrinken, het eten van vlees en het verjagen van de duivel.

Aan de rand van het Vrijthof, in de schaduw van de Sint-Janskerk en de Sint-Servaas basiliek staat een beeldengroep van Han van Wetering. Het heet het Zaat Hermenieke (1993).[1] Het verbeeldt een groep van vijf carnavalsvierders. Een uitgelaten kindje loopt voorop, ze draagt een snavelkopmasker, een staart en bespeelt een trekharmonica. Ze is bont beschildert in de kleuren geel, rood, paars en zwart. Daarachter loopt een man, hij draagt een groot vaandel in zijn handen en heeft een groteske muts op zijn hoofd. Een vrouw ook zij in felle kleuren beschildert, speelt de trompet, ze draagt ruige laarzen met hoge hakken. Ze heeft hoorns op het hoofd en vleugels op haar rug. Een in roze beschilderde vrouw heeft een grote strik op haar hoofd, een gekeelde haan in haar hand en draagt een bombardon, de voorloper van de sousafoon. Helemaal achteraan loopt een oude man met de trom.

Wild uitgedoste muziekbandjes zoals dit Zaat Hermenieke trekken op de laatste dag van carnaval door de stad en maken met hun muziek een niet te missen herrie. Ze worden de Zaate Hermeniekes genoemd, wat betekent dronken band. Zijn de muzikanten dronken? Waarschijnlijk niet. Het zijn vaak beroepsmuzikanten en ze oefenen hun repertoire al maanden van tevoren. Het carnavalsbier bevat weinig alcohol wordt gezegd en ook de koude buitenlucht werkt ontnuchterend. Maar waarom worden ze dan toch dronken hermeniekes genoemd? En waarom klinkt de muziek zo tegen de toon aan, bijna vals, zelf na al dat oefenen? Is het toch vanwege het vele bier drinken?

anna


[1] Mens & Dier in Steen & Brons. (z.d.). https://standbeelden.vanderkrogt.net/

Comments are closed